17 tháng 5, 2012

Campuchia dùng vũ lực đập tan ý muốn ly khai

Quốc Việt, thông tín viên RFA, Campuchia

2012-05-17

Lực lượng Campuchia hàng trăm người dùng vũ lực đập tan khu vực Kampong Domrei sau khi chính phủ xứ này cáo buộc người dân sống ở khu vực vừa nói lập khu vực tự trị sáng ngày 16/5.

AFP photo

Cảnh sát chống bạo động Campuchia, ảnh minh họa.

Lập khu tự trị

Lực lượng Campuchia đã nổ súng tấn công vào hàng trăm người dân tại khu vực Kampong Domrei, huyện Chhlong, tỉnh Kraties khiến một đứa trẻ 14 tuổi thiệt mạng và bắt giữ khoảng hơn 30 người trong một chiến dịch quy mô lớn chưa từng có.

Sự việc dẫn đến tồi tệ sau khi có khoảng hơn 1.000 gia đình người dân khiếu nại đòi chính quyền địa phương giải quyết vụ tranh chấp đất đai với một công ty Kastin của Nga nhưng lại bị chính phủ cáo buộc đòi lập khu vực tự trị.

Trước vụ tấn công xảy ra, chính phủ Campuchia đã tổ chức cuộc họp khẩn cấp tại tỉnh Kraties vào ngày 15/5/2012 dưới sự chủ trì của Phó thủ tướng, kiêm Bộ trưởng bộ Nội vụ Sar Kheng; Thống tướng Neth Savoeun, Tổng cục trưởng Công an cùng nhiều quan chức cấp cao của tỉnh. Cuộc họp này quyết định triển khai lực lượng sau khi chính phủ xác nhận tin cộng đồng người dân chiếm đoạt đất đai tùy tiện, có ý đồ lập khu vực tự trị, đe dọa đến an ninh người dân địa phương, đồng thời tuyên bố không còn công nhận chính quyền địa phương nữa.

Phát ngôn viên bộ Nôi vụ Campuchia là ông Khiev Sopheak cho biết lãnh đạo của cộng đồng nói trên có tên Bun Ratha tự xưng là người lãnh đạo cho một tiểu bang mới thành lập, tự động đo đạt phân chia đất đai cho người dân; ngăn chặn không cho chính phủ xuống lấy lý lịch dân; bắt giữ hai người lính và tịch thu vũ khí; tổ chức nhiều cuộc biểu tình chặn đứng đoạn đường quốc lộ thường xuyên.

Vẫn theo ông, ông Bun Ratha còn tuyên bố thành lập nhiều xóm làng mới, đồng thời tuyên bố không chấp nhận chính quyền địa phương; đánh đập, hăm dọa người dân không nghe lời. Đặc biệt, nhóm người này còn gây áp lực lên chính quyền địa phương không để liên lạc và làm việc với chính phủ. Những hành động vừa nói ông Khiev Sopheak gọi là đang chuẩn bị lập khu vực tự trị.

Ông Khiev Sopheak cho biết thêm: “Căn cứ vào tình hình nguy hiểm như đã nêu, chính phủ buộc lòng phải dùng mọi biện pháp để đập tan ý muốn ly khai. Sáng ngày 16/5, chính phủ đã đập tan ý đồ của họ và quản lý lại khu vực. Chính phủ sẽ phân cấp đất cho người nghèo không có đất ở khu vực trên. Hiện chính phủ đang truy bắt năm người lãnh đạo của cộng đồng này. Chính phủ hoàn toàn không chấp nhận ý đồ muốn chia cắt đất nước.”

Sáng ngày 16/5, chính phủ đã đập tan ý đồ của họ và quản lý lại khu vực. Hiện chính phủ đang truy bắt năm người lãnh đạo của cộng đồng này. Chính phủ hoàn toàn không chấp nhận ý đồ muốn chia cắt đất nước.

Ông Khiev Sopheak

Cộng đồng người dân nói trên, phần lớn đã di cư đến sống và làm việc tại khu vực Kampong Domrei từ năm 2000, vốn khu vực đất được chính phủ cấp cho một công ty tư nhân. Cộng đồng người dân thường làm đơn khiếu nại xin chính quyền địa phương cấp đất, yêu cầu chính phủ giải quyết tranh chấp giữa người dân và công ty nhưng bị chính quyền từ chối.

Kể từ năm 2011 đến nay, hàng trăm người dân tổ chức biểu tình chặn đứng đoạn đường quốc lộ số 73 hai lần. Mụch đích nhằm kêu gọi chính quyền can thiệp không để công ty chặt gỗ lấy đất và giải quyết vấn đề đất đai cho họ. Trong khi đó, một người đại diện tên Bun Ratha bị bắt giam nhưng sau đó được trả tự do khi cộng đồng người dân biểu tình đòi thả người.

Chính phủ dùng bạo lực

Phụ nữ Campuchia, ảnh minh họa. AFP photo

Một người dân trong cộng đồng nói trên xin không tiết lộ danh tính cho biết lực lượng cảnh sát, binh lính và công an mở cuộc tấn công nhắm vào họ trong lúc họ đang trên đường đi chùa vào lúc 9 giờ sáng, ngày 16/5. Một đứa bé 14 tuổi đang ngồi chơi trước nhà bị binh lính bắn chết không rõ nguyên nhân. Thấy tình hình nguy hiểm, người dân chạy trốn vào rừng.

Ông nói: “Chúng tôi không biết tại sao bị cảnh sát tấn công. Người dân không sử dụng vũ khí hay đánh lại cảnh sát. Người dân đang trên đường đi chùa. Chúng tôi chỉ biết công ty Kastin khai thác rừng trên đất dân khiến dân phẫn nộ và khiếu nại.”

Trong khi đó, các tổ chức ngoài chính phủ và đảng đối lập Sam Rainsy phản ứng mạnh mẽ liên quan chiến dịch tấn công của chính phủ. Các tổ chức nhân quyền nói đây là vụ tranh chấp đất đai giữa người dân và công ty Kastin kéo dài nhiều năm qua.

Ông Chan Saveth, nhân viên điều tra của tổ chức nhân quyền ADHOC, người đến theo dõi sự việc bày tỏ sự quan ngại sâu sắc khi thấy chính phủ dùng bạo lực. Ông nói rằng việc chính phủ cáo buộc dân sống tại khu vực Kampong Domrei có ý đồ lập khu vực tự trị là điều phi lý. Ông kêu gọi chính phủ giải quyết vấn đề bằng cách ôn hòa.

Còn ông Ou Virak, Giám đốc Trung tâm Nhân quyền Campuchia nhận xét vấn đề tranh chấp đất đai đang làm ảnh hưởng đến nền kinh tế và đã và đang đe dọa đến tình trạng tôn trọng nhân quyền tại xứ này. Ông không tin cộng đồng người dân Kampong Domrei có khả năng thành lập khu vực tự trị vì họ không có lực lượng quân sự, không có vũ khí. Ông còn cho rằng chính phủ đã thất bại trong việc giải quyết vấn đề tranh chấp đất đai.

Tôi kêu gọi chính phủ tiến hành kiểm tra làm rõ trách nhiệm những người giết dân. Chính phủ phải điều tra và truy tố nghi phạm ra tòa xử lý công bằng và minh bạch.
Ông Ou Virak

Ông Ou Virak: “Chính phủ cáo buộc không đúng vì họ không có lực lượng quân sự, không có vũ khí trong tay. Họ là những người bị mất đất. Họ chỉ cần đất để trồng trọt. Một cô bé 14 tuổi, vô tội đã bị bắn chết. Nhiều người dân đã bị áp lực tinh thần không dám về nhà. Tôi kêu gọi chính phủ tiến hành kiểm tra làm rõ trách nhiệm những người giết dân. Chính phủ phải điều tra và truy tố nghi phạm ra tòa xử lý công bằng và minh bạch.”

Tuy nhiên, bộ Nội vụ Campuchia vẫn khẳng định cộng đồng vừa nói đã vi phạm Hiếp pháp khi họ thành lập một cộng đồng mới và tuyên bố không công nhận chính phủ. Chính phủ chưa cập nhật thông tin là có bao nhiêu người bị thương và chạy trốn vào rừng.
Phát ngôn viên bộ Nội vụ Campuchia Khiev Sopheak cho RFA biết chính phủ chịu trách nhiệm trước vụ tấn công này và chịu trách nhiệm trước cái chết của đứa bé 14 tuổi. Ông tuyên bố chính phủ sẽ đàn áp bất cứ lực lượng nào hay nhóm nào muốn lập khu vực tự trị hay muốn ly khai trên đất xứ chùa Tháp.